De aanleiding
Werkgevers hebben te weinig aandacht voor burn-outs, vindt Zilveren Kruis. Daarom lanceerde de zorgverzekeraar een campagne om de bewustwording hierover in organisaties te vergroten.

Burn-out is psychische uitputting: een syndroom van extreme vermoeidheid waarbij mensen afstand nemen van het werk en weinig vertrouwen krijgen in het eigen kunnen. De oorzaken daarvan liggen vooral in het werk. Het aantal burn-outs neemt toe. Dat geeft extra lasten, want Nederlandse werkgevers moeten zieke werknemers hun salaris doorbetalen terwijl zij niet productief zijn. In totaal gaat het om 1,8 miljard euro. Gemiddeld kost iedere burn-out 60.000 euro, claimt Zilveren Kruis.

Waar is het op gebaseerd?
Het Zilveren Kruis verwijst naar diverse bronnen voor die 60.000 euro. De belangrijkste bron blijkt ArboNed te zijn, een arbodienst die 600.000 werknemers in zijn bestand heeft zitten. Catelijne Joling van ArboNed zei vorig jaar op radiozender BNR dat een burn-out de werkgever gemiddeld 60.000 euro kost, uitgaande van de 242 dagen die een burn-out gemiddeld duurt. Joling baseert zich op gegevens uit de eigen organisatie. Het bedrag is berekend door de kosten van iedere verzuimdag op gemiddeld 250 euro per dag te stellen.

En, klopt het?
Meer burn-outs betekent ook groeiend persoonlijk leed, meer mensen die lang thuis zitten en werkgevers die stijgende uitgaven hebben.

De omvang van burn-out is soms moeilijk vast te stellen omdat de gehanteerde definities verschillen. Volgens Stichting Burnout, een belangenvereniging, worden depressie en burn-out nog weleens door elkaar gehaald.

Dat betekent niet dat er helemaal niets over te zeggen is. Catelijne Joling zegt desgevraagd dat haar taxatie van 60.000 euro een „ondergrens” is. „Bij die som zijn de extra kosten van iemand [een vervanger, red.] inwerken niet meegenomen. Bovendien komen burn-outs meer voor bij banen met bovengemiddelde brutolonen en bij hogeropgeleid personeel.”

Kortom, de 60.000 euro is volgens haar een ruwe en conservatieve schatting.
Onderzoeksinstituut TNO en het CBS doen veel onderzoek naar ziekteverzuim. Hun Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden geldt op zijn terrein als de meest representatieve en grootste steekproef onder werknemers in Nederland.

De onderzoekers nemen niet, zoals ArboNed, de gemiddelde loonkosten voor een werkgever als vertrekpunt, maar koppelen het aantal verzuimdagen uit een enquête onder tienduizenden werknemers aan het persoonlijke salarisniveau. Met deze human capital-methode kan preciezer worden geschat.

Onderzoeker Irene Houtman van TNO zegt dat werkgevers 11 miljard euro per jaar aan loondoorbetalingskosten hebben. Uit de jaarlijkse Arbobalans van TNO blijkt dat 22 procent van het ziekteverzuim gerelateerd is aan psychische klachten zoals overspannenheid en burn-out. Oftewel 2,4 miljard aan kosten, ruim meer dan de 1,8 miljard die Zilveren Kruis noemt.

Daarvan zijn de kosten van burn-outs niet precies te isoleren, maar ze geven voldoende indicatie. Houtman wijst er net als Joling op dat 60.000 euro een conservatieve schatting zal zijn „tenzij werknemers met een burn-out massaal niet worden vervangen”. 

Conclusie
Ondanks de meetproblemen bestaat er in Nederland voldoende onderzoek dat erop wijst dat een burn-out de werkgever gemiddeld 60.000 euro kost. Dat bedrag is volgens deskundigen eerder hoger dan lager. Wij beschouwen de uitspraak als waar.

© Jeroen Wester, NRC, 19 juni 2017